Bugun biz tarixiy, adabiy va ma’naviy yodgorliklarimizdan biri bo‘lgan ikkita buyuk shaxs – g‘azal mulkining sultoni Mir Alisher Navoiy va Shoh va shoir Zahiriddin Muhammad Bobur haqida gapirib, ularning ilm-fan, adabiyot va madaniyatga qo‘shgan ulkan hissalarini yodga oldik. Alisher Navoiy va Zahiriddin Muhammad Bobur o‘rtasida ko‘plab umumiy jihatlar mavjud bo‘lib, ularning har biri o‘z davrining yetakchi shaxslaridan bo‘lishgan va o‘z asarlari, ma’aviy meroslari bilan butun dunyo adabiyotini boyitishgan. Navoiy, o‘zining she’rlari, g‘azallari bilan nafaqat o‘zbek, balki turkiy va forsiy tillarda yozilgan adabiyotda ham ulkan iz qoldirgan. Uning “Xamsa”si bugungi kunga qadar o‘zining yuksak adabiy qiymati bilan ajralib turadi. U, shuningdek, adabiyotda faqat go‘zallikni emas, balki insonning ruhiyatini, qalbini, ma’naviyatini aks ettirgan. Bobur esa, shoir sifatida faqat adabiyotga emas, balki siyosat, tarix va madaniyatga ham beqiyos hissa qo‘shgan. Boburning “Boburnoma” asari uning shaxsiy hayoti, davrining siyosiy-iqtisodiy holati, zafarlar va xatolarini tasvirlab beradi. Bobur o‘zining she’rlari orqali jahon adabiyotiga yangi yo‘nalishlar olib kirgan va uning she’riyatida insoniyatning turli his-tuyg‘ulari va tajribalari yoritilgan.
Navoiy va Bobur o‘rtasidagi adabiy aloqalar nafaqat ijodiy, balki insoniy do‘stlik asosida qurilgan. Ular o‘rtasida chuqur hurmat bor edi va bu hurmat, ularning adabiyotdagi yuksak yutuqlari va o‘zaro ilmiy muloqotlari orqali o‘z ifodasini topdi. Ularning ijodiy izlanishlari va yuksak ma’naviy qadriyatlari butun jahon adabiyotida o‘z aksini topgan. Alisher Navoiy va Zahiriddin Muhammad Bobur o‘z asarlarida sevgi, do‘stlik, adolat, vatanparvarlik, ma’naviyat kabi muhim qadriyatlarni qo‘llab-quvvatlagan. Navoiy o‘z she’riyatida insoniyatni haqiqat, yaxshilik va adolat yo‘lida yashashga chaqirgan bo‘lsa, Bobur o‘zining tarjimai holi, xalqining tarixi va uning azob-uqubatlari haqida yozgan asarlarini qoldirib, tarixiy adabiyotning rivojiga hissa qo‘shgan. Bu ikki buyuk shaxsning tavalludlari bizga faqat adabiyot, balki insoniy qadriyatlar, ma’naviyat va madaniyat haqida chuqur o‘ylashga undaydi. Ularning merosi bugun ham hayotimizda jonlanmoqda va yosh avlodni yaxshi asarlar yaratishga, yuksak ma’naviy qadriyatlarni targ‘ib qilishga chaqirmoqda. Bizlar, Navoiy va Bobur kabi buyuk shaxslardan o‘rnak olib, o‘zimizni intellektual va ma’naviy rivojlanish yo‘lida izlanishga majburmiz. Ularning asarlaridan o‘rganish va ularni yangi avlodlarga yetkazish – bu bizning burchimizdir.
Xulosa qilib aytganda, Mir Alisher Navoiy va Zahiriddin Muhammad Bobur kabi buyuk shaxslarning tavalludi biz uchun nafaqat tarixiy sanalar, balki adabiyot, ma’naviyat, va xalqni sevish, uning tarixi va madaniyatini anglash nuqtalarida ilhom manbai bo‘lib qoladi. Ularning ishlarini davom ettirish va yuksaltirish – bu bizning maqsadimiz va ularga bo‘lgan hurmatimizning ifodasidir.
Add Comment